SÖZLÜ ANLATIM NEDİR? TÜRLERİ NELERDİR?
Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir konuyu söz veya yazı ile bildirmeye anlatım denir. İnsan, önce düşünceyi söze dönüştürmüş, sözlü anlatımı bulmuş, sonra yazıyı bularak yazılı anlatımı gerçekleştirmiştir.
Sözlü anlatımda konuşanın başarılı olması için bazı konulara dikkat etmelidir:
Dili doğru ve yerinde kullanmalıdır.
Yapıcı ve inandırıcı olmalıdır.
Seslendiği kitlenin seviyesini dikkate almalıdır.
Yerine göre jest ve mimiklerden yararlanmalıdır.
Sesini etkili kullanabilmelidir.
Sözlü anlatım, iletişimde yaygın olarak başvurulan bir yöntemdir. Sözlü anlatımın hem göze hem kulağa hitap etmesi, birtakım kurallara bağlanmasını gerekli kılmıştır. Sözlü anlatıma başvuran kişi:
Anlatımda güttüğü amacı belirlemelidir.
Ele aldığı konuyu sınırlamalı, konu dışına çıkmamalıdır.
Diline ve üslubuna özen göstermeli; açık, yalın, duru, akıcı ifadeler kullanmalıdır.
Görünümüne dikkat etmeli; ciddi, derli toplu bir görünüm sergilemelidir.
Vurgu ve tonlamalara dikkat etmeli, jest ve mimiklerini konuya uygun olarak kullanmalıdır.
Anlatımını destekleyecek belge, grafik ve slaytlar kullanmalıdır.
Kullanacağı malzemeleri (kürsü mikrofon, slayt makinesi, bilgisayar, CD vb.) kontrol etmelidir.
Sabırlı ve hoşgörülü olmalı, sert ve kırıcı hareketlerden, kişiliklere saldırmaktan kaçınmalıdır.
Nezaket ve saygı kurallarına uymalıdır.
Kendisine verilen süreyi aşmamalı, başkalarının konuşmalarına gereksiz müdahalelerde bulunmamalıdır.
Anlatımını gerçekleştirdikten sonra gelebilecek sorulara tartışmaya yol açmadan açık ve net cevaplar verebilmeli, bu cevaplar doyurucu olmalıdır.
Sözlü anlatım türleri şunlardır:
Konferans
Açık Oturum
Sempozyum (Bilgi Şöleni)
Panel
Forum
Münazara
Söylev (Hitabet, Nutuk)