SES BİLGİSİ UYGULAMA : 1
A) Aşağıdaki dizelerde büyük ünlü uyumuna aykırı sözcük sayısını parantez içine yazınız.
1. Binsem hülyaların beyaz atına ( )
2. Yaşamak istiyorum gençliğimi yeni baştan ( )
3. Bu tenha yollarda hep seni andım ( )
4. Rüyalarım kadar sade güzeldin ( )
5. Asker görünce ağlardın, sıralar halinde giden ( )
B) Aşağıdaki dizelerde küçük ünlü uyumuna aykırı sözcüklerin altını çiziniz ve o cümledeki aykırı sözcük sayısını parantez içine yazınız.
1. Ne dönüp duruyor havada kuşlar ( )
2. Yokladı ölüm yağmurlu bir gecede bizi ( )
3. Sarhoş martılar uçuşuyor sahilde ( )
4. Bu karanlık geceleri alın hayalimden ( )
5. Yeşil ormanları anımsatır bu melodi ( )
C) Aşağıdaki cümlelerde, altı çizili sözcüklerdeki ses olaylarını karşılarındaki boşluklara yazınız.
1. Oraya çabucak gitmeliyiz. (...........................)
2. Hafifçe bir rüzgar esiyor. (.............................)
3. Padişahın buyruğu vardı. (.............................)
4. Yazısı, gerçekten güzel. (...............................)
5. Yarın Ankara'ya gidiyor. (...... )
6. Bebeği ağlatmayın. (.....................................)
7. Devrik cümleler kurmayın. (................ )
8. Güzel bir kitap istiyor, (..................................)
9. Bahçeye ağaç dikeceğiz. (............................)
10. İzmit’te oturuyoruz. (.....................................)
D) Aşağıdaki cümlelerde kaynaştırma sesi almış bir sözcük varsa parantez içine (+), yoksa (-) yazınız.
1. İnsan yarını düşünmeden edemiyor. ( )
2. Senin sözünü dinlemeliydim ben. ( )
3. öğleden sonra çarşıya çıkalım. ( )
4. Halk masallarını çok severim. ( )
5. Beşer milyon ikramiye alacağız. ( )
E) Aşağıdaki cümlelerde hece kaybına uğramış bir sözcük varsa parantez içine (+), yoksa (-) yazınız.
1. Aklımızı peynir ekmekle yemedik ( ).
2. Sorunuzu iyice anlayamadım ( ).
3. Ömrümüz bu şehirde geçti ( ).
4. Bana bu olaydan bahsetmeyin ( ).
5. Kadın oğlunu çok özlemiş ( )
F) Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcükte ses türemesi varsa parantez içine (+), yoksa (-) yazınız.
1. Bahçenin alçacık duvarından atladık ( )
2. Kadıncağıza azıcık para vereceğim ( )
3. Sıcacık bir çorba içtik ( )
4. Gencecik yaşta ölüp gitti ( )
5. Yaşlı adam, biricik kızını aramıyordu ( )
G) “Her nağmede sestir her ışıkta nar
Katmer katmer açan çiçeğe benzer
Umuda perdedir gönlüme tambur
Oğulbalı veren peteğe benzer"
(Yusuf DURSUN)
Bu dizelerde, aşağıda belirtilen ses olayları varsa parantez içine (+), yoksa (-) yazınız.
1. Ünsüz benzeşmesi ( )
2. Ulama ( )
3. Kaynaşma ( )
4. Büyük ses uyumuna aykırılık ( )
5. Ünsüz düşmesi ( )
6. Ünlü düşmesi ( )
7. (n, b) çatışması ( )
8. Küçük ses uyumuna aykırılık ( )
9. Ünsüz yumuşaması ( )
10. Ünlü daralması ()
