NECİP FAZIL KISAKÜREK'İN ESERLERİ - ÇÖLE İNEN NUR

ÇÖLE İNEN NUR

Necip Fazıl Kısakürek'in (ö. 1983) Hz. Muhammed'in hayatına dair eseri.

Özellikle genç aydınlara hitap edecek seviyede dinî yayınların bulunmadığı 1950 öncesinde Necip Fazıl'ın İslâmî konu­larda önemli çalışmaları olmuştur. Ha­yatının son yıllarına kadar devam eden bu çalışmaların her biri ilmihal, siyer, hadis, tasavvuf, evliya menâkıbı, İslâm tarihi, na't, silsilename gibi Türk-İslâm geleneğinde yüzyıllardan beri süregelen tür ve biçimleri daha edebî bir üslûpla ve yeni terkiplerle deneme mahiyetin­dedir. Çöle İnen Nur, Necip Fazıl'ın si­yer geleneği etrafında kaleme aldığı bir eserdir.

Tefrika edilmesi, baskı düzeni ve üze­rinde yaptığı değişikliklerden dolayı Ne­cip Fazıl'ın eserlerinin çoğu gibi karı­şıklık gösteren Çöle İnen Nur, ilk defa Büyük Doğu dergisinde (sy. 57, 6 Aralık 1946) yayımlanmaya başlanırsa da der­ginin kapatılmasıyla yayıma ara verilir. Büyük Doğu yeniden çıkınca yazarın konuya hayatî çapta değer verdiği be­lirtilerek okuyucunun beklemesi istenir. Bu serinin sonuna doğru (sy. 85-87, Mart 1948) tefrikaya yeniden başlanır. Eserin en uzun süreli yayımı, derginin 1949-1951 yılları arasında çıkan III ve IV. se­rilerinde seksen beş tefrika sayısına ka­dar ulaşan neşri olur. Tefrika edilen bö­lümler eserin tamamının ancak dörtte biri kadardır. Bu tefrikasında eser Abdülhakim Arvâsî'ye ithaf edilir ve kitap halindeki baskılarında da aynı ithaf de­vam eder. Büyük Doğu'nun IX. serisin­de (1959) "0 Ki O Yüzden Varız" başlığı ile yeniden yirmi üç sayı daha devam ede­cek tefrikasına başlanır.

Eserin kitap haline gelmesinde de ay­nı karışıklık vardır. 1961'de O Ki O Yüz­den Varız (Kâinatın Efendisinin Hayatı), 1969'da Çöle İnen Nur adlarıyla yayım­lanır. Gerek tefrikalarında gerekse ya­zarının ölümüne kadar yapılmış değişik baskılarında, bölümlerinin terkiplerin­de, ifadelerde zaman zaman değişiklik­ler görülmektedir. O Ki O Yüzden Va­rız, her biri ara başlıkları da ihtiva eden altmış üç fasıldan kurulmuşken aynı ha­cimdeki metin Çöle İnen Nur'un ilk baskısında doksan dokuz, sonrakilerde doksan iki fasıl olarak tertip edilmiştir.

Çöle İnen Nur, Hz. Peygamberin ha­yatını tarihî bir biyografi olarak değil ge­nellikle İslâmî gelenek ve kaynaklardan gelen bilgiler edebî bir üslûpla geliştiri­lerek vücut bulmuş bir eserdir. Müelli­fin pek çok eserinde olduğu gibi bunda da ne metin içinde ne de dipnotu veya bibliyografya yoluyla kaynak gösteril­miştir. 1969 ve 1975 baskılarına ilâve edilen iki kısa "Takdimin ardından "İt­hafa yer verilir. Daha sonra da "Bu Eser" başlıklı yazıda eserini tefsir, hadis, siyer ve nakil olarak en emin kaynaklardan devşirerek kaleme aldığını belirten Ne­cip Fazıl, bunun bir ilim değil sanat eseri olduğunu, bundan dolayı kaynak gös­termek endişesinden uzak bulunduğunu beyan eder. Böylece eser bilgi vermek­ten çok inanan insanın Hz. Peygamber'e olan sevgisinde ruhen tatmin olmasını hedef almıştır.

Necip Fazıl Çöle İnen Nur'da yer yer veciz, yoğun ve çarpıcı sıfatlarla zengin­leşmiş bir şiir dili kullanmıştır. Özellikle diyaloglarda, kısa ve özlü vak'aların ifa­desinde, daha önce kaleme aldığı Hal­kadan Pırıltılar'ın diline ve üslûbuna yaklaşmıştır. Eserine uzunca bir "Baş­langıçla giren yazar, temelini "Levla­ke..." hadîs-i kudsîsine dayandırdığı, ya­ratılmış bütün varlıklar adına peygam­beri minnetle övmeye başlar. Derin bir aşk, acz ve günah hissi, şefaat niyazı bu başlangıçta yer yer coşkun bir lirizme ulaşan cümlelerle ifade edilmiştir. Şu­bat 1992'de 11. baskısı yapılan eserin bütünü doksan iki fasılda şu temel konu­larda geliştirilmiştir: Hz. Peygamberin nesebi, yaşadığı dönem ve coğrafya, do­ğumu, çocukluk devri, ticaret ve aile ha­yatı, ilk vahiy, ilk müminler, Mekke mü­cadeleleri, mi'rac, hicret, Medine hayatı, gazveler, Kabe'nin fethi, hayatından ve sünnetinden ibret levhaları, vefatı.

Necip Fazıl Kısakürek'in uzun bir na't karakterinde olan Esselâm-Mukaddes Hayattan Levhalar (İstanbul 1973) adlı kitabı da gerek yapı gerekse muhteva bakımından Çöle İnen Nur'un bir an­lamda şiirleştirilmiş şeklini hatıra getir­mektedir. Özellikle O Ki O Yüzden Va­rız ile (İstanbul 1961) Esselâm gerek fasıl-şiir sayısı (her ikisi de Hz. Peygamberin yaşına telmihen altmış üç), gerekse bu fasıl ve şiirlerden bazılarının ortak baş­lıkları bu benzerliği düşündürmektedir.

BİBLİYOGRAFYA :

Muzaffer Doğan. "Necip Fazıl Kısakürek'in Eserleri", Suffe Kültür Sanat Yıllığı 1984. İstanbul 1984, s. 233; Mustafa Miyasoğlu. "Çöle İnen Nur", TDEA. II, 165-166.

 M. Orhan Okay, DİA