VARSAĞI NAZIM ŞEKLİ VE VARSAĞI ÖRNEĞİ

VARSAĞI NAZIM ŞEKLİ VE VARSAĞI ÖRNEĞİ

• Halk edebiyatında çok yaygın olmayan bir nazım şeklidir.
• İlk olarak Toroslar'da yaşayan Varsak boyundan ozanlar tarafından kullanılmıştır.
• Kendine özgü bir ezgisi vardır.
• Semaiye benzer.
• 8'li hece ölçüsüyle söylenir.
• 11'li hece ölçüsüyle söylenen varsağılar da vardır.
• Dörtlük sayısı 3-5 arasında değişir.
• Talihten şikâyet ve meydan okuma edasıyla yiğitçe söyleyişlerdir.
• "Behey, bre, hey, hey gidi” gibi ünlemler vardır.
• Bu ünlemler bulunmayan varsağılar, ezgilerinden anlaşılır.

VARSAĞI ÖRNEKLERİ

1

Bre ağalar bre beyler

Ölmeden bir dem sürelim

Gözümüze kara toprak

Girmeden bir dem sürelim

Aman hey Allah'ım aman

Ne aman bilir ne zaman

Üstümüze çayır çemen

Bitmeden bir dem sürelim

Buna ne felek derler felek

Ne aman bilir ne dilek

Ahir ömrümüzü helâk

Etmeden bir dem sürelim

Karacaoğlan der cânân

Güzelim sözüme inanlık 

Bu ayrılık bize hemân

Etmeden bir dem sürelim

Karacaoğlan

2.

Behey ela gözlü dilber!

Vaktin geçer demedim mi?

Harami olmuş gözlerin.

Beller keser demedim mi?

Bak şu kaşa, bak şu göze.

Ciğer kebap oldu köze.

Yakasız gömlekler bize,

Felekler biçer demedim mi?

Deryalarda yüzer gemi.

Şeker dudağının yemi

Süregör devranı demi.

Devran geçer demedim mi?

Karac’oğlan der mert ile

Sözüm yoktur namert ile

Zalim felek bu dert ile

Bizi eğer demedim mi?

Karacaoğlan

3.

Destur bre gökkuşağı
Hangi devin kılıcısın
Sabah sabah kanın damlar
Besbelli can alıcısın

Akıl almaz bir kelepçe
Anlaşılmaz hangi suça
Kilitlenmiş gündüz gece
Başımızda kalıcısın

Öfkeyi sorduk sarından
Korkuyu bildik morundan
Azrail adında birinden
Giyilmiş ölmek tacısın

Karanlık çiçek açtı mı
İlmik boynuna geçti mi
Can kuşu tenden uçtu mu
Bir özgürlük ağacısın

Attila İlhan

4.
Yürü bre Bulgar-dağı
Hemen dağlar sende m(i) olur
Yaylalı sümbüllü yurtlar
Büyük evler sende m(i) olur

Yükseğinde döner kuşlar
Engininde kervan işler
Kürk giydirir at bağışlar
Yiğit beyler sende m(i) olur

Yaylası ufak tepeler
Yağar yağmur kar sepeler
Kulakta altın küpeler
Hemen dilber sende m(i) olur

Kârac(a)oğlan düz ovalar
Şahinin keklik kovalar
İnil inil taş yuvarlar
Büyük seller sende m(i) olur

Karacaoğlan

KARACAOĞLAN

VARSAĞI
Yürü bire yalan dünya
Sana konan göçer bir gün
İnsan bir ekine misal
Seni eken biçer bir gün

Ağalar içmesi hoştur
O da züğürtlere güçtür
Can kafeste duran kuştur
Elbet uçar gider bir gün

Aşıklar der ki n'olacak
Bu dünya mamur olacak
Haleb'i Osmanlı alacak
Dağı taşa katar bir gün

Yerimi serin bucağa
Suyumu koyun ocağa
Kafamı alin kucağa
Garip anam ağlar bir gün

Yer yüzünde yeşil yaprak
Yer altında kefen yırtmak
Yastığımız kara toprak
O da bizi atar bir gün

Bindirirler cansız ata
İndirirler tuta tuta
Var dünyadan yol ahrete
Yelgin gider salın bir gün

Karac'oğlan der naşıma
Çok işler gelir başıma
Mezarımın baş taşıma
Baykuş konar öter bir gün