Milli Edebiyat
1. “1911 yılında o zaman bizim olan Selanik’te Ömer Seyfettin ve Ali Canip’in çıkardıkları Genç Kalemler dergisinin edebiyat tarihimizde büyük bir önemi vardır.”
Bu derginin edebiyat tarihimizdeki önemi nereden kaynaklanmaktadır? (1982/ÖSYS)
A) Yazarlarının, sanatta “toplumculuk” fikrini savunmasından
B) “Sade Türkçenin bir dava olarak ilk kez bu dergide ele alınmış olmasından
C) Milli edebiyat döneminin ilk yayın organı olmasından
D) Ömer Seyfettin’in sade Türkçe ile yazdığı hikâyelerinin yayımlandığı bir dergi olmasından
E) Bugünkü ulusal sınırlarımız dışında yayımlanan Türkçe, edebi ve bilimsel bir dergi olmasından
2. Kurtuluş Savaşı döneminin havasını yansı tan romanlarımızdan üçü, aşağıdakilerden hangisinde bir araya getirilmiştir?(1978/ÖSYS)
A) Vurup Kahpeye, Sinekli Bakkal, Kiralık Konak
B) Ateşten Gömlek, Ankara, Sinekli Bakkal
C) Yaban, Sodom ve Gomore, Akşam Güneşi
D) Vurun Kahpeye, Yaban, Ateşten Gömlek
E) Yaban, Çalıkuşu, Ankara
3. Arapça, Farsça terkiplerinin hiç lüzumu yoktur. Bunlar ancak süs içindir. Kimin gösterecek, teşhir edecek fikri yoksa onları çok kullanmıştı. Eğer terkipler terk olunursa tasfiyede büyük bir adım atmış olmaz mı? Tabii insan, konuşulan lisandır.
Bu parça, savunulan düşünce, dil ve anlatım özellikleri yönünden aşağıdaki zaman dilimlerinden hangisinde yazılmış olabilir?(1978/ÖSYS)
A) 1908 - 1923 B) 1861 - 1895 C) 1896 - 1901 D) 1839 - 1860 E) 1940 – 1960
4. “Tarihi ve sosyal olaylardan her birini bir romanına konu edinerek, Tanzimat dönemiyle Atatürk Türkiyesi arasındaki dönem ve kuşakların geçirdikleri sosyal değişiklik ve bunalımları, yaşayış ve görüş ayrımlarını işledi; düşünce ve teze dayanan özlü yapıtlar verdi.”
Yukarıda sözü edilen yazarımız, aşağıdakilerden hangisidir? (1979/ÖSYS)
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Halit Ziya Uşaklıgil
C) Mehmet Rauf
D) Hüseyin Rahmi Gürpınar
E) Hüseyin Cahit Yalçın
5. “Yıkılmış değerleri düzeltmek, eski görüşe dönmek değildir. Eski görüşün kurduğu biçimler, yeni görüşün malı olur. ... anlayışına dönmemiştir; Avrupa’da Rönesans’ın, antik anlayışa dönmediği gibi.”
Bu parçada, düşüncenin akışına göre, boş bırakılan yere hangi adlar dizisi gelmelidir?(1981/ÖSYS)
A) Namık Kemal, Divan edebiyatı
B) Cenap Şehabettin, Tanzimat edebiyatı
C) Yahya Kemal, Divan edebiyatı
D) Tevfik Fikret, Namık Kemal
E) Ahmet Haşim, Cenap Şehabettin
6. Aşağıdakilerden hangisi, “Milli Edebiyat akımı”nı belirleye özelliklerden biri değildir?(1975/ÖSYS)
A) Anlatımda gerçekçilikten kaçınma
B) Hece veznini kullanma
C) Halk edebiyatından yararlanma
D) Memleket hayatını yansıtma
E) Dilde sadeleşmeye gitme
7. Şiirlerinde sonsuzluğa ulaşma duygusu, ölüm kaygısı, aşk ve lirizm başlıca temalar olarak görülür. Eski şiiri günümüzde de yaşatmış bir şairdir. İstanbul’un doğa güzelliklerini yansıtan bir şair olarak tanınmıştır. Divan şiirini çağdaş bir yorumla veren şiirleri de vardır.
Yukarıda sözü edilen şair kimdir? (1988/ÖSYS)
A) Yahya Kemal Beyatlı
B) Ahmet Haşim
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Cahit Sıtkı Tarancı
8. Tanzimat’tan Cumhuriyet sonrasına uzanan bir zaman diliminin romanına konu edinmiştir. Büyük değişimlerin ve bunalımların yer aldığı bu zaman dilimi içinde, kuşaklar arasındaki görüş farklılıklarını ve çatışmaları, halk-aydın çelişkisini işlemiştir. Öyle ki tarihsel ve sosyal olayları yansıttığı romanları birbirini bütünleyen bir zincirleniş içinde, çağdaş, siyasal ve sosyal tarihimizin panoramasını vermektedir.
Bu yargılarla değerlendirilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir? (1989/ÖSYS)
A) Refik Halit Karay
B) Hüseyin Rahmi Gürpınar
C) Reşat Nuri Güntekin
D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
E) Halide Edip Adıvar
9. Dilde sadeleşme hareketi, “Yeni Lisan” adıyla aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisinde yer almıştır? (1990/ÖSYS)
A) Tanzimat
B) Servet-i Fünûn
C) Fecr-i Âti
D) Milli Edebiyat
E) Cumhuriyet
10. Aşağıdakilerden hangisi, M. Emin Yurdakul, Ziya Gökalp ve Ömer Seyfettin’in ortak özelliğidir? (1991/ÖSYS)
A) Fecr-i Âti topluluğuna dâhil olmaları
B) Genç Kalemler hareketinin başında bulunmaları
C) Hem nesir hem de nazım alanında eser vermeleri
D) Fikir adamı kişiliklerinin, sanatçı kişiliklerinden güçlü olması
E) Türkçülük akımının öncüleri sayılmaları
11. Yazar, eserde Karagöz ve Ortaoyunu hakkında oldukça ayrıntılı bilgi verirken çocukluğunda gittiği bu oyunlardan edindiği izlenimlerden yararlandığını şöyle anlatıyor: “Ramazan gecelerinde Ahmet Ağa, beni Karagöz ve Ortaoyunu izlemeye götürüyordu. Kız, erkek alay alay çocuk, hatta büyükler kahvenin bahçesine dolardı. İlkin “Soytarının Kızı’ adıyla ve İngilizce olarak basılan eserimdeki Kız Tevfik tipi, bu akşamların bende bıraktığı izlenimlerden çok şey almıştır.”
Bu paragrafta sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir? (1993/ÖSYS)
A) Peyami Safa - Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
B) Reşat Nuri - Yaprak Dökümü
C) Halide Edip - Sinekli Bakkal
D) Reşat Nuri - Çalıkuşu
E) Halide Edip - Tatarcık
12. Çağdaş Batı şiirleriyle eski Türk şiirinin bileşimini gerçekleştirerek aruz ölçüsünü, yaşayan Türkçeye uygulamış, geçmiş değerlere bağlı, kendine özgü bir şiir geliştirmiştir. Hece-aruz tartışmalarının en güzlü dönemlerinde, hece ölçüsünü küçümseyip, şiir için ölçünün esas değil, sadece bir araç olduğuna inanarak biri dışında bütün şiirlerini aruzla yazmıştır.
Bu şair aşağıdakilerden hangisidir?(1993/ÖSYS)
A) Muallim Naci
B) Yahya Kemal
C) Ahmet Haşim
D) Mehmet Akif
E) Tevfik Fikret
13. Yazarın ilk romanıdır. Gerçekçi bir eserdi. Üç ayrı kuşak arasındaki görüş, duygu ve yaşayış ayrılıkları üzerinde durulur. Bu ayrılıklar yüzünden ailenin çözülüşü gösterilir. Hikâye ve roman edebiyatımızın geleneksel temalarından biri olan aşırı Batı hayranı züppe tipi, başarılı bir biçimde çizilir.
Bu parçada sözü edilen eser ve yazar aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? (1995/ÖSYS)
A) Felatun Bey ile Rakım Efendi - Ahmet Mit hat Efendi
B) Kiralık Konak - Y. Kadri Karaosmanoğlu
C) Fahim Bey ve Biz - A. Şinasi Hisar
D) Şıpsevdi - H. Rahmi Gürpınar
E) Ayaşlı ve Kiracıları - Memduh Şevket Esendal
14. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, toplumumuzun Tanzimat’tan günümüze değin geçirdiği aşamaları, çalkantıları romanlarında göstermeye çalışmıştır. Örneğin Hep O Şarkı’da Abdülaziz dönemini, Bir Sürgün’de II. Abdülhamit döne mini ve Jön Türkler’i ... adlı romanı da Mütareke dönemi İstanbul’unun bozukluk ve çöküntülerini, ... adlı romanında Kurtuluş Savaşı yılarında aydın-halk ilişkilerini işlemiştir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
(1996/ÖSYS)
A) Panorama, Yaban
B) Nur Baba, Ankara
C) Hüküm Gecesi, Kiralık Konak
D) Sodom ve Gomore, Yaban
E) Panorama - Ankara
15. Temel düşünceleri, yazı dilini konuşma diline yaklaştırmaktı. Bu amaçla İstanbul ağzı örnek alındı. Tamlamalar sadeleştirildi; Türkçeleşmiş yabancı sözcüklere pek dokunulmadı. Bu yolla yepyeni, pırıl pırıl bir Türkçe doğdu. Böylece Osmanlıcadan ulusal dile bir geçiş sağlandı.
Türk dilinde yukarıda sözü edilen yeniliği gerçekleştirenlere ne ad verilir? (1996/ÖSYS)
A) Tanzimatçılar
B) Edebiyat-ı Cedideciler
C) Genç Kalemler
D) Garipçiler
E) İkinci Yeniciler
Cevaplar: 1-B 2-D 3-A 4-A 5-C 6-A 7-A 8-D 9-D 10-E 11-C 12-B 13-B 14-D 15-C
